Süreç; istenilen sonuca ulaşabilmek için, olguların ve olayların belirlenen koşullara göre önceliklendirilmesi neticesinde takip edilecek olan bir dizi eylemden meydana gelmektedir. Hayatın her anında farklı süreçler ile karşılaşılabilir. Bu süreçlerin oraya çıkması veya karşılaşılmasının sebebi insanoğlundan kaynaklanmaktadır. İnsanoğlu hayatında farklı kazımlar, deneyimler, tecrübeler, heyecan, başarı vb. olgular elde etmek istediğinde, bu olguların elde edilebilmesi için belli girdilere sahip olması gerekir.
Örneğin; hayatında tırmanma deneyimi elde etmek isteyen bir bireyin, bu deneyime sahip olabilmesi için sahip olması gereken girdiler; dağcılık ve tırmanma ile ilgili bilgi, ekipmanlar, eğiticiler vb. bu girdilerin neticesinde bireyin tırmanma deneyimini elde edilmesi için bunların nasıl kullanıldığı ve dikkat edilmesi gereken noktalar, risk anında yapılacaklar gibi unsurları bilme ve öğrenmesi gerekmektedir. Tüm bu unsurlar, kendi aralarındaki önem dereceleri dikkate alınarak öğrenme sürecine tabi olunmaktadır. Bu sürecin sonunda da birey tırmanma deneyimini elde emiş olacaktır.
Süreç, canlı varlıklar için olduğu kadar, cansız varlıkları da kapsayan bir olgudur. Bu nedenle de, canlı veya cansız fark etmeksizin elde edilmek istenen sonuca ulaşılabilmesi için muhakkak bir sürece tabi olunması gerekmektedir. Örneğin; doğal kaynakların, insanoğlunun kullanabileceği faydalı bir hala gelebilmesi için belli süreçler gerektirdiği gibi, A noktasında B noktasına gitmek isteyen bir birey için de gerekmektedir. Bu nedenle de süreç, olay ve olgular için olmazsa olmaz bir unsurdur.
Sürecin bu deneli önemli bir unsur olması, beraberinde büyük ve önemli sorumluluklarda getirmektedir. Bundan dolayı süreç yönetimi, istenilen sonuca ulaşmada kritik bir rol oynamaktadır. Süreç yönetimi, amaca hizmet edecek girdilerin belirlenmesinden, bu gidiler kim ve kimler tarafından, hangi araç ve gereçlerin kullanımı ile istenilen sonuca ulaşmaya kadar uzanmaktadır. Sonucun istenildiği gibi olması için, sürecin etkin ve verimli olarak yönetilmesi gerekmektedir.
İnsanoğlunun ihtiyaçlarını gidermek için üretilen ürünlerin bir üretim süreci gerektirdiği herkes tarafından bilinmektedir. Genellikle girdi, süreç ve çıktı olarak bilinen bu yapının arkasında bir buzdağının olduğu göz ardı edilebilmektedir. Herkes tarafından bilene genel üretim süreci göz önünde bulundurularak, iktisadi değere sahip bir ürünün nasıl ortaya çıktığı ve ortaya çıkmasında tüketiciye ulaşıncaya kadar geçen sürecin işleyiş yapısı aşağıdaki gibidir.
Genel Üretim Süreci
Üretim, doğada bulunan kaynakların insanoğlunun ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde mal ve hizmete dönüştürülebilmesi için üç temel unsurun olması gerekmektedir. Bu unsurlar; girdiler, süreçler ve çıktılardır. Bu üç temel unsur bir birlerinden farklı olmakla beraber her birinin kendine özgü süreçlerden oluşmaktadır. Bu bağlamda, faydalı bir ürünün ve hizmetin oraya çıkması bir sürece tabidir. Bu süreç üretim süreci olarak bilinmektedir. Buna göre, genel üretim süreci aşağıdaki kavram haritasında yer aldığı gibidir.
 |
| Genel Üretim Süreci |
Genel üretim süreci, yukarıdaki kavram haritasında görüldüğü gibi 3 temel adımdan meydana gelmektedir. Bu üç temek adım kendi içerisinde özelleştirilerek üretilecek olan ürünün türüne göre her bir adım kendi içinde pek çok adımdan oluşmaktadır. Yani, tüketiciye faydalı bir ürün veya hizmet üretmek için ne ile üretilecek, kim ile üretilecek, nasıl üretilecek ve ne kadar üretileceğinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle de, pek çok üretim faktörünün bir araya getirilmesi gerektiği gibi bu faktörlerin faydalı bir ürün ya da hizmete dönüşebilmesi için bir çok faklı ekipmanın da bir araya getirilmesi gerekir. Aynı zamanda tüm bu unsurları kullanarak faydalı ürün ve hizmeti oraya çıkarabilecek yetkinliğe sahip bireylerin bir arada bulunması gerekmektedir. Yukarıdaki kavram haritasında yer alan genel üretim sürecinin temel girdi, süreç ve çıktıları aşağıdaki gibidir.
- Girdiler
- Talep
- Sermaye
- Hammadde
- Zaman
- Enerji
- İnsan kaynakları
- Süreç
- Tasarım
- Planlama
- İşletme
- Yönetim
- Pazarlama
- Çıktı
- Nihai ürün
- Nihai hizmet
Yukarıda yer alan girdiler, süreç ve çıktılar ile ilgili temel unsurlar olmakla beraber her biri, üretilecek olan ürünün doğasına göre, farklı girdiler ve süreç içerebilmektedir. Bu nedenle de yukarıda yer alan üretim süreci içerisindeki her bir girdi ile birlikte süreç adımları da özelleştirilebilir. Bu bağlamda yukarıdaki temel unsunlar göz önünde bulundurularak üretim sürecinin işleyiş yapısı aşağıdaki kavram haritasında görüldüğü gibi ifade edilebilir.
Üretim Sürecinin İşleyiş Yapısı
 |
| Üretim Sürecinin Yapısı |
Girdiler
Üretim sürecinde ilk aşama, üretilecek olan ürünün girdilerinin belirlenmesidir. Yukarıdaki kavram haritasında da görüldüğü gibi girdilerin en önemli unsuru taleptir. Üretilecek olan ürüne bir talep veya ihtiyaç bulunmaması durumunda ürünün üretilmesinin her hangi bir anlamı olmayacaktır. Bu nedenle üretilecek olan ürün için bir talebin ya da ihtiyacın olup olmadığı muhakkak göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Buradaki kritik nokta ürüne talep olması durumunda, bu talebin yatırım maliyetlerini karşıladığından emin olunması gerekmektedir.
Ürün ile ilgili talebin yoğun olması durumunda dahi, yatırım maliyetlerini karşılayamayacak ise üretimin gerçekleştirilmesi söz konusu olmayacaktır. Talep edilen ürünün yatırım maliyetlerini karşıladığından ve pazarlanabilir bir ürün olduğuna karar verildikten sonra hammadde tedarik sürecine başlanılmalıdır. Hammadde tedarik sürecinin tamamlandıktan sonra, üretime başlamadan önce, üretilecek olan ürün için diğer girdilerine yönelik fizibilite çalışması yapılması gerekmektedir. Bu girdiler; enerji, zaman ve insan kaynakları olarak sınıflandırılabilir.
Süreç
Süreç aşaması, yukarıda da görüldüğü gibi belirli adımlardan meydana gelmektedir. Tahmin edilebileceği üzere, hammaddelerin belirli işlemlerden geçerek bir ürün oluşturabilmesi için, ürünün bir tasarıma sahip olması gerekmektedir. Kavram haritasında da görüldüğü gibi sürecin ilk adımı tasarımdır.
Tasarımın bu denli önemli bir yere sahip olmasının en büyük nedeni ise, tasarımın temel hareket noktası kabul edilerek, üretilecek olan ürünün planlamaları gerçekleştirilir. Bu planlar neticesinde de sürecin işleyiş yapısına göre de, işlem kısmında yerine konulmaktadır. Girdilerin ve sürecin doğru yönetilmesi, verimlilik ve etkinliği artırılabilmesi için büyük bir önem arz etmektedir. Bu nedenle de bu sürecin etkin bir şekilde yönetilmesi verimliliği artıracağı gibi etkililiği de artıracaktır. Sürecin son aşaması olan pazarlama ise, nihai ürünün pazarda nasıl konumlanacağının belirlenmesinin yanı sıra ürünün hangi hedef kitleye hitap ettiğine de karar verilmesi gereken önemli adımlardandır.
Çıktılar
Bu aşama nihai ürünün ya da hizmetin meydana geldiği aşamadır. Buradaki önem önemli nokta ise, ürünün veya hizmetin alıcıya ulaştırılması sürecidir. Ürünün ya da hizmetin alıcıya ulaştırılmasının ardından, ilgili ürünün tamamlayıcı bir ürün olup olmama durumuna göre, diğer ürünler tarafından desteklenip desteklenmeyeceği belirlenmelidir. Eğer ürün tamamlayıcı bir ürün ise, ürünün ekonomik bir değer yaratabilmesi için, diğer ürünler tarafından desteklenmesi kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle de ürünün hangi sınıfa ait olduğu bilinmesi ve ona göre hareket edilmesi gerekmektedir. Ayrıca ürünün kullanımı karmaşıklığına bağlı olarak da, ürünün kullanımına yönelik bilgilendirme yapılması gerekebilmektedir.
Bu sürecin sonunda oraya çıkacak olan mal veya hizmetin ekonomik bir değere sahip olup olmadığıdır. Keza üretim en genel tanım ile üretim, ekonomik değeri olan mal ve hizmeti oraya çıkartabilmektedir. Üretim denilince genel de ilk akla gelen, bir ürünün ortaya çıkarılması amacı ile yapılan tüm faaliyetler dizisi olarak düşünülebilmektedir. Fakat üretim aynı zamanda var olan bir ürüne değer katmak veya değerini artırmak amacı ile yapılacak faaliyetleri de kapsamaktadır.
Üretim, doğa tarafından tam anlamıyla karşılanamayan ihtiyaçlar ve gereksinimlerin, insanoğlu tarafından karşılanabilmesi için bir dizi aktivitenin sonunda oraya çıkacak ürün ve hizmetleri üretim olarak adlandırılabilir. Buradan da anlaşılacağı üzere üretim sürecinin sonunda oraya fiziksel bir ürünün çıkma zorunluluğu bulunmadığından dolayı, topluma değer katan insanoğlunun ihtiyaçlarını giderebilecek aktiviteler topluluğu üretim olarak adlandırılır.
Yorum Gönder